Árni Heimir Ingólfsson
Tónlistarfræðingur og píanóleikari
Bækur
Jórunn Viðar – ævisaga.
Í vinnslu.
Tónar útlaganna. Þrír landflótta tónlistarmenn sem mótuðu íslenskt menningarlíf.
SUNY Press, 2025 / Hið íslenska bókmenntafélag, 2024.
Tilnefnd til Íslensku bókmenntaverðlaunanna 2024.
Söngbók séra Ólafs Jónssonar á Söndum. Útg. ásamt Johnny Lindholm, Margréti Eggertsdóttur og Þórunni Sigurðardóttur.
Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, 2024.
Jón Leifs and the Musical Invention of Iceland.
Indiana University Press, 2019.
Notable Book of the Year 2019, Alex Ross, The New Yorker
**** BBC Music Magazine, mars 2020
Tónlist liðinna alda. Íslensk handrit, 1100–1800.
Crymogea, 2019.
Tilnefnd til Viðurkenningar Hagþenkis 2019.
Sounds Icelandic. Essays on Icelandic Music in the 20th and 21st Centuries. Ritstjóri ásamt Þorbjörgu Daphne Hall, Nicola Dibben og Tony Mitchell.
Equinox Publishing, 2019.
Saga tónlistarinnar. Tónlist á Vesturlöndum frá miðöldum til nútímans.
Forlagið, 2016.
Tilnefnd til Íslensku bókmenntaverðlaunanna 2016.
Fræðibók ársins, Morgunblaðið 2016.
Jón Leifs. Líf í tónum.
Mál og menning, 2009.
Tilnefnd til Íslensku bókmenntaverðlaunanna 2009.
Árni Heimir Ingólfsson er íslenskur tónlistarfræðingur. Hann lauk doktorsprófi frá Harvard-háskóla og rannsóknasvið hans er saga tónlistar á Íslandi frá miðöldum til nútímans. Hann hefur ritað fjórar bækur, meðal annars Jón Leifs – Líf í tónum, en ensk gerð þeirrar bókar, Jón Leifs and the Musical Invention of Iceland, kom út árið 2019 og var valin ein af bestu tónlistarbókum ársins af Alex Ross, gagnrýnanda The New Yorker. Nýjasta bók Árna Heimis, Tónar útlaganna, fjallar um þrjá tónlistarmenn sem flúðu nasismann til Íslands og mörkuðu djúp spor í tónlistarlífi landsins. Fyrir bókina var Árni Heimir tilnefndur til Íslensku bókmenntaverðlaunanna árið 2024 og var það í þriðja sinn sem honum hlotnast sá heiður.
Árni Heimir hefur skrifað á þriðja tug ritrýndra greina, auk þess að skrifa 18 greinar um íslensk tónskáld í hið virta uppflettirit The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Greinar hans hafa meðal annars birst í bókunum The Nature of Nordic Music og Sounds Icelandic, en þeirri síðarnefndu ritstýrði hann ásamt þremur öðrum tónlistarfræðingum. Þá gaf hann út ásamt þremur bókmenntafræðingum Söngbók séra Ólafs Jónssonar á Söndum, sem er útgáfa á merkum sönglögum og textum frá upphafi 17. aldar.
Árni Heimir hefur haldið fjölda fyrirlestra og kynninga víða um heim og hlotið frábærar viðtökur, í Evrópu, Asíu og Bandaríkjunum. Hann var gestafyrirlesari á Reykjavíkurhátíð Fílharmóníusveitarinnar í Los Angeles árið 2017, Erasmus-fyrirlesari við Tónlistarháskólann í Vínarborg, og hefur verið gestafræðimaður við Oxford, Harvard og Yale-háskóla. Árið 2013 var hann gestafræðimaður við I Tatti – The Harvard University Center for Italian Renaissance Studies í Flórens.
Árni Heimir hefur víðtæka reynslu sem tónlistarflytjandi. Hann stofnaði og stjórnaði Kammerkórnum Carmina, sem sérhæfði sig í flutningi tónlistar frá endurreisnar-tímanum og hlaut tvívegis Íslensku tónlistarverðlaunin fyrir geisladiska sína með tónlist úr fornum íslenskum söngbókum. Hann hefur verið til viðtals í alþjóðlegum miðlum á borð við The New Yorker, Gramophone og BBC Radio 3, og hefur gegnt ráðgjafarstöðum við virtar menningarstofnanir, til dæmis Norræna menningarsjóðinn. Hann er einnig píanó- og semballeikari og hefur leikið á nokkrum hljómplötum, meðal annars Mothertongue (2007) með verkum eftir bandaríska tónskáldið Nico Muhly.
Hljómdiskar (tengdir rannsóknum)
Hymnodia sacra. Íslenskt söngvasafn frá árinu 1742.
Smekkleysa, 2010.
Plata ársins (sígild og samtímatónlist), Íslensku tónlistarverðlaunin 2011
Melódía. Íslenskt söngvasafn frá 17. öld.
Smekkleysa, 2008.
Editorʼs Choice, Gramophone, nóvember 2009
Plata ársins (sígild og samtímatónlist), Íslensku tónlistarverðlaunin 2008
Tvísöngur.
Smekkleysa, 2004.
Fyrirlestrar, útvarpsþættir o.fl.
Fyrirlestrar um íslenska tónlist við Harvard, Yale, Princeton, og Northwestern-háskóla, University of Southern California, Oberlin Conservatory of Music, Mannes School of Music/The New School (New York), Háskólann í Uppsölum (Svíþjóð), University of Leeds (Englandi), Musik und Kunst Privatuniversität der Stadt Wien (Vínarborg), Tokyo University of the Arts og Waseda-háskóla (Japan).
Fyrirlestrar á ráðstefnum American Musicological Society (Chicago 2024, á netinu 2021, Boston 2019, Indianapolis 2010, Columbus 2002), International Musicological Society (Aþenu 2022, Tókýó 2017), Medieval/Renaissance Music Conference (Basel 2019, Maynooth 2018), Royal Musical Association (London 2024), Nordic Musicological Congress (Helsinki 2004), og fleirum.
Tónlistarþættir fyrir Ríkisútvarpið, meðal annars Kventónskáld í karlaveldi (tíu þættir, 2021), Beethoven – byltingarmaður tónlistarinnar (sjö þættir, 2020) og Mozart – misskilinn snillingur
(tíu þættir, 2016).
Textar í bæklinga fyrir alþjóðleg plötuforlög, m.a. BIS, Da Capo, Delos, Smekkleysu og Sony Music.
Tónleikakynningar á Reykjavíkurhátíð Fílharmóníusveitarinnar í Los Angeles, Walt Disney Concert Hall, apríl 2017 („a terrific lecturer,“ American Record Guide).
Tónleikaskrár og tónleikakynningar, Sinfóníuhljómsveit Íslands, 2002–2022; óperukynningar, Íslenska óperan, 2005–2011.
Skipulag alþjóðlegra málþinga um „Tónlist og útlegð í alþjóðlegu samhengi“ (Reykjavík, 2023) og „Tónlist og helgihald í miðaldahandritum“ (Reykjavík, 2018).
Viðtöl um íslenska tónlist fyrir alþjóðlega fjölmiðla, meðal annars The New Yorker, Gramophone, BBC Radio 3, ARTE TV.
Ráðgjafi við alþjóðlegar menningar- og rannsóknastofnanir, meðal annars Norræna menningarsjóðinn og Evrópska rannsóknaráðið (ERC).
Tónleikar með Kammerkórnum Carmina á alþjóðlegum tónlistarhátíðum, meðal annars Spitalfields Music Festival, Lundúnum (2010), Wege durch das Land, Þýskalandi (2010), Festival d’Ile de France, París (2008), Stockholm Early Music Festival (2006).
Samstarf við annað tónlistarfólk, meðal annars Björk (Biophilia, 2011), Nico Muhly (Mothertongue, 2008), Ásgerði Júníusdóttur (Magnús Blöndal Jóhannsson: Sönglög, 2006).
Ritrýndar greinar (úrval)
„The Musical Reformation in Iceland, 1550–1700.“ Í Music and the Reformations, ritstj. Daniel Trocmé-Latter og Paul Newton-Jackson. Brill, væntanleg.
„The Works of Ólafur Jónsson, Seventeenth-Century Priest and Poet/Composer.“ Í Culture in the Western Fjords, ritstj. Birna Bjarnadóttir og Ingi Björn Guðnason. Hið íslenska bókmenntafélag, væntanleg.
„Icelandic Polyphony.“ Í Polifonia Mundi, Encyclopedia of World Polyphony, ritstj. Joseph Jordania. Væntanleg.
„Iceland.“ Ný, uppfærð grein í Grove Music Online. Oxford University Press, væntanleg.
„Robert Abraham,“ „Heinz Edelstein“ og „Albert Klahn.“ Í Lexikon verfolgter Musiker und Musikerinnen der NS-Zeit, ritstj. Claudia Maurer Zenck og Peter Petersen. Hamborg: Universität Hamburg, 2025.
„A Devotional Song from Iceland.“ Í The Museum of Renaissance Music: A History in 100 Exhibits, ritstj. Vincenzo Borghetti og Tim Sheppard, 47–49. Turnhout: Brepols, 2023.
„The Reception of Hans Thomissøn’s Psalmebog and Niels Jespersen’s Graduale in Iceland.“ Í Danske reformationssalmer i kontekst, ritstj. Marita Akhøj Nielsen o.fl., 143–164. Kaupmannahöfn: Det Danske Sprog- og Litteraturselskab, 2022.
„Enn einn „útlenskur tónn“ í Rask 98.“ Gripla 32 (2021): 289–300.
„Sléttsöngur í lútherskum sið á Íslandi, um 1550–1800.“ Gripla 31 (2020): 293–332.
„Copying the Icelandic Graduale in the 16th and 17th Centuries.“ Opuscula 18 (2020): 1–59.
„‘Follow My Voice’: Structure and Improvisation in Björk’s Mouth’s Cradle.“ Í Music and Climate Change, ritstj. Britta Sweers. European Journal of Musicology, 2020.
„Drafting a New Lutheran Liturgy in Post-Reformation Iceland.“ Í Celebrating Lutheran Music. Scholarly Perspectives at the Quincentenary, ritstj. Mattias Lundberg og Maria Schildt. Studia musicologica Upsaliensia 29 (2019): 49–66.
„Starting from Scratch: Nation Building and the Creation of an Icelandic Choral Tradition.“ Í The Nature of Nordic Music, ritstj. Tim Howell, 71–86. Routledge, 2019.
„Tvö íslensk söngbókarbrot frá 16. öld í Stokkhólmi.“ Gripla 29 (2018): 7–33.
„Hymnodia sacra and its Influence on the 1772 Icelandic Hymnal.“ Í Mirrors of Virtue. Manuscripts and Printed Books in Post-Reformation Iceland, ritstj. Margrét Eggertsdóttir og Matthew Driscoll, 31–55. Kaupmannahöfn: Museum Tusculanum Press, 2017.
„Clothing Irons and Whisky Bottles: Creating an Icelandic Musical Avant-Garde.“ Í History of Nordic Avant-Garde, 1950–1970, ritstj. Marianne Ølholm, 273–290. Leiden: Brill, 2016.
„Echoes from the Periphery: Rask 98, Modal Change, and Oral Transmission in Seventeenth-Century Iceland.“ Í City, Chant, and the Topography of Early Music, ritstj. Sean Gallagher og Michael S. Cuthbert, 165–187. Cambridge, MA: Harvard University Press, 2013.
„Fimm „útlenskir tónar“ í Rask 98.“ Gripla 23 (2012): 7–52.
18 greinar um íslensk tónskáld í The New Grove Dictionary of Music and Musicians, ritstj. Stanley Sadie og John Tyrell. London: Macmillan, 2001.